06 juni 2023 Eigen artikels Zet het conflict tussen Rusland en Oekraïne een rem op de wereldwijde energietransitie?

Als 's werelds grootste exporteur van aardgas en tweede grootste exporteur van olie, speelt Rusland een belangrijke rol in het wereldwijde systeem voor energievoorziening. Sinds februari 2022 is het conflict tussen Rusland en Oekraïne geleidelijk geëscaleerd en vergrootte het zo de bezorgdheid over de energiezekerheid. Hoewel de feitelijke vraag naar en het daadwerkelijke aanbod van olie en gas vooralsnog niet noemenswaardig zijn beïnvloed, heeft de vrees voor een verstoring van de olie- en gasvoorziening op de wereldmarkt de internationale energieprijzen fors doen stijgen.

De volatiele olie- en gasprijzen hebben de vastberadenheid van de hele wereld, en vooral die van de EU-landen, versterkt om de energietransitie te versnellen en te streven naar energieonafhankelijkheid. Dit heeft zowel kansen als uitdagingen gebracht voor het wereldwijde koolstofarme energietransitieproces en de ontwikkelingen in de hernieuwbare energie-industrie.

Wat is de directe impact van het conflict op het mondiale energielandschap?

Terwijl de situatie op het slagveld onduidelijk blijft, hebben Europa en de VS al verschillende rondes van financiële en energie gerelateerde sancties tegen Rusland aangekondigd. De huidige sancties lijken streng, maar hebben eigenlijk niet zo veel effect gehad op de olie- en gashandel. Een voorbeeld: Terwijl de Amerikaanse president Joe Biden een decreet ondertekende om de Amerikaanse energie-invoer uit Rusland te verbieden, kondigde ook het VK aan dat het de invoer van Russische olie en aanverwante aardolieproducten tegen eind 2022 volledig zal stopzetten. Het verbruik van Russische olie in de VS en het VK vertegenwoordigt echter minder dan 10% van het olie- en gasverbruik van beide landen. Een verbod door deze landen zal dus geen grote impact hebben.

Welke tegenmaatregelen neemt Europa?

Europa bevindt zich in de frontlinie van het conflict tussen Rusland en Oekraïne, en Rusland is de belangrijkste exporteur van Europese energie. Door de stijgende grondstofprijzen en de sancties die de EU-landen aan Rusland hebben opgelegd, komen de energievoorziening en de energieprijzen in Europa onder de zwaarste druk ooit staan. Om energieonafhankelijkheid te waarborgen, heeft de Europese Commissie op 8 maart het startschot gegeven voor de gezamenlijke Europese actie voor meer betaalbare, veilige en duurzame energie ("REPowerEU1 "), waarin op basis van "Fit For 552" wordt voorgesteld de vraag van de EU naar Russisch gas vóór eind 2022 met twee derde te verminderen en haar afhankelijkheid van fossiele brandstoffen uit Rusland ruim vóór 2030 af te bouwen. Er worden vooral maatregelen genomen om de gasvoorziening op korte termijn te diversifiëren, op middellange en lange termijn de uitrol van hernieuwbare energie bronnen te versnellen, en energieefficiëntie te stimuleren. De leiders van de 27 EU-lidstaten hebben op 11 maart overeenstemming bereikt over het actieplan, en de Europese Commissie zal verdere regels voor de uitvoering vastleggen.

 

Meer weten? Lees dan het volledige artikel.